Σε «βραχνά» για περισσότερους από 1,8 εκατομμύρια φορολογούμενους -κυρίως χαμηλόμισθους, χαμηλοσυνταξιούχους, περιστασιακά απασχολούμενους, υπερχρεωμένους μικρομεσαίους επιχειρηματίες και αγρότες- έχουν εξελιχθεί τα τεκμήρια της εφορίας (οι αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσης και οι δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων), καθώς προσδιορίζουν το ύψος του φορολογητέου εισοδήματός τους σε πολύ πιο υψηλό επίπεδο από το πραγματικό και τους υποχρεώνουν να καταβάλουν υπέρογκα ποσά φόρου εισοδήματος και ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης.
Για να αποφύγουν τον προσδιορισμό του φορολογητέου εισοδήματός τους με βάση τα τεκμήρια, οι φορολογούμενοι πρέπει να βρουν τρόπους να καλύψουν την πρόσθετη διαφορά που προκύπτει μεταξύ του πραγματικού εισοδήματός τους και του πιο υψηλού ποσού εισοδήματος που προσδιορίζουν τα τεκμήρια. Αυτό μπορεί να γίνει με πολλούς εναλλακτικούς τρόπους, τους οποίους παρουσιάζουμε παρακάτω αναλυτικά. Σε κάθε περίπτωση που ο φορολογούμενος καταφέρνει να δικαιολογήσει τη διαφορά αυτή, φορολογείται για το πραγματικό εισόδημα που έχει δηλώσει κι όχι για το -υψηλότερο του πραγματικού- τεκμαρτό του εισόδημα, οπότε γλιτώνει σημαντικού ύψους φορολογικές επιβαρύνσεις.
Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, ο φορολογούμενος μπορεί να καλύψει τυχόν προστιθέμενη διαφορά φορολογητέου εισοδήματος λόγω τεκμηρίων, αναγράφοντας στη φορολογική του δήλωση έως και 9 διαφορετικές κατηγορίες ποσών.
