Μπορεί ο Τσίπρας να πέρασε όλα τα μέτρα, αλλά το χρέος θα συζητηθεί μετά το 2018… 

Την ελπίδα ότι η συμφωνία με τους δανειστές θα εκτοξεύσει την ελληνική οικονομία σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης διακινεί -σχεδόν σε βαθμό προπαγάνδας- η κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα. Και δεν αρκούνται σε αυτό: προεξοφλούν μια θετική λύση στο ζήτημα του χρέους προετοιμάζοντας τους πολίτες για μια σχεδόν ουτοπική πραγματικότητα, όπου το χρέος σχεδόν δεν θα αποτελεί πρόβλημα! 

Οι πιστωτές κινούνται σε διαφορετικό μήκος κύματος. Στις συνομιλίες τους με Ελληνες δημοσιογράφους δεν κρύβουν την ικανοποίησή τους που η ελληνική Βουλή ενέκρινε ένα πολύ σκληρό πακέτο επιπλέον μέτρων ύψους 5,4 δισ. ευρώ τα οποία θα εφαρμοστούν από το 2019 χωρίς να διαταραχθεί η πολιτική σταθερότητα στην Ελλάδα, χωρίς να κινδυνεύσει να πέσει η κυβέρνηση, χωρίς να παρατηρηθούν κοινωνικές αντιδράσεις που να δείχνουν ότι οι νέες περικοπές δεν μπορούν να υλοποιηθούν. Και όλα αυτά απλώς για να συνεχιστεί ομαλά η αναχρηματοδότηση των δανείων της χώρας μέχρι τον Αύγουστο του 2018 που λήγει η χρονική διάρκεια της τρέχουσας δανειακής σύμβασης. 

Με όπλο την ομαλή εκταμίευση των ήδη συμφωνημένων δόσεων προς την Ελλάδα, οι δανειστές πέτυχαν τη συμμόρφωση της κυβέρνησης Τσίπρα με ένα πλαίσιο υποχρεώσεων που θα εφαρμοστεί σε δύο χρόνια από σήμερα, μετά το τέλος του τρίτου μνημονίου. Και κατάφεραν να πείσουν την ελληνική κυβέρνηση να προ-νομοθετήσει μέτρα άγριας λιτότητας, να συμφωνήσει σε πρωτογενή πλεονάσματα-μαμούθ ύψους 3,5% για απροσδιόριστο χρονικό διάστημα, με μοναδικό αντάλλαγμα τη συνέχιση της δανειακής βοήθειας μέχρι το 2018. Παρά το γεγονός ότι το 2019 η Αθήνα θα πρέπει να αντλεί χρηματοδότηση από τις διεθνείς αγορές, η ελληνική κυβέρνηση δέχτηκε ένα πλαίσιο υποχρεώσεων που θα ισχύσει για πολλά χρόνια και θα είναι ακριβώς όπως το είχε προδιαγράψει το Βερολίνο ήδη από πέρσι. «Το Memorandum υπ’ αριθμόν 4 θα είναι μνημόνιο χωρίς χρηματοδότηση», είχαν προβλέψει οι συνεργάτες του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και η πραγματικότητα τους επιβεβαίωσε. Από το πρωθυπουργικό γραφείο στην Αθήνα υποστηρίζουν ότι οι θυσίες των πολιτών θα πιάσουν τόπο και τονίζουν ότι στην τηλεφωνική συνομιλία που είχε με τον Αλέξη Τσίπρα την περασμένη Τρίτη η Ανγκελα Μέρκελ είπε πως μια συμφωνία στην αυριανή συνεδρίαση του Eurogroup είναι αναγκαία και δυνατή. 

Η αλήθεια είναι ότι η φράση αυτή της Γερμανίδας καγκελαρίου ουδέποτε επαληθεύτηκε. Ακόμη χειρότερα, ο εκπρόσωπος της κυρίας Μέρκελ αρνήθηκε να επιβεβαιώσει τη διαρροή του Μεγάρου Μαξίμου ότι η συνάντηση των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης στις 22 Μαΐου θα παραγάγει αποτελέσματα που θα επιτρέψουν στον κ. Τσίπρα να προβάρει... γραβάτα, όπως έχει δηλώσει ότι θα πράξει όταν λυθεί οριστικά το ζήτημα του χρέους. «Εχει σημειωθεί πρόοδος. Το Eurogroup θα ασχοληθεί και πάλι στις 22 Μαΐου, νομίζω, με το ζήτημα. Οπως όλοι οι εμπλεκόμενοι, έτσι θα χαιρόταν βεβαίως και η ομοσπονδιακή κυβέρνηση εάν υπήρχε στο τέλος μια θετική αξιολόγηση. Σχετικά με το πότε θα έρθει αυτή η θετική αξιολόγηση δεν μπορώ να εκφράσω προσδοκίες και ούτε και η καγκελάριος το έχει κάνει», είπε ο Στέφεν Ζάιμπερτ, εκπρόσωπος της Ανγκελα Μέρκελ, κουρεύοντας τις προσδοκίες που είχαν καλλιεργηθεί στην Αθήνα.

Στο εύλογο ερώτημα «δηλαδή τη Δευτέρα στο Eurogroup, που γίνεται στις Βρυξέλλες, δεν θα επιτευχθεί συμφωνία;», ο εκπρόσωπος της Γερμανίδας καγκελαρίου εξήγησε: «Το Eurogroup -κι εκεί το ζήτημα βρίσκεται σε καλά χέρια- στις 22 Μαΐου θα ασχοληθεί εκ νέου με το ζήτημα της προόδου. Εμείς φυσικά -και πιστεύω, και όλοι οι άλλοι εμπλεκόμενοι- ελπίζουμε ότι σε μια δεδομένη στιγμή θα μπορέσει να υπάρξει μια θετική αξιολόγηση, όμως δεν είμαι σε θέση να πω πότε θα είναι αυτή η στιγμή». 

Απότομη προσγείωση στην πραγματικότητα 

Με απλά λόγια, ούτε γραβάτα ούτε παπιγιόν. Καμία ουσιαστική αλλαγή στον ενδυματολογικό κώδικα του πρωθυπουργού της Ελλάδας Αλέξη Τσίπρα δεν προτίθεται να επιτρέψει το Βερολίνο, τουλάχιστον πριν από την πλήρη ολοκλήρωση του προγράμματος το 2018. Πρόσωπα στο Βερολίνο που γνωρίζουν το παρασκήνιο των διαπραγματεύσεων και συμμετέχουν ενεργά στις συνομιλίες με το ΔΝΤ και την ελληνική κυβέρνηση, μιλώντας στο «ΘΕΜΑ», ξεκαθάρισαν, με τον πλέον κατηγορηματικό τρόπο, ότι οποιαδήποτε συζήτηση για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους -προϋπόθεση για να φορέσει γραβάτα ο κ. Τσίπρας- θα ξεκινήσει μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος και εφόσον αυτό κριθεί απαραίτητο. 

Τα ίδια πρόσωπα επιμένουν ότι η χώρα μας θα πρέπει να επιτυγχάνει υψηλό πρωτογενές πλεόνασμα για «αρκετό χρονικό διάστημα», εκφράζοντας παράλληλα την απαισιοδοξία τους για μια συμφωνία με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο στο Eurogroup της 22ας Μαΐου. 

Βερολίνο: Μετά το 2018 θα συζητήσουμε μέτρα για το χρέος

«Η συμφωνία του 2016 είναι ξεκάθαρη. Για το ελληνικό χρέος προβλέπονται βραχυπρόθεσμα μέτρα, τα οποία ήδη εφαρμόζει ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM) και μακροπρόθεσμα μέτρα τα οποία θα εξεταστούν το 2018, μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του ελληνικού προγράμματος και εφόσον αυτό κριθεί απαραίτητο», ξεκαθάρισαν στο «ΘΕΜΑ» πηγές από το Βερολίνο. 

Η γερμανική πλευρά δεν φαίνεται διατεθειμένη να υπαναχωρήσει από τις βασικές της θέσεις αναφορικά με την Ελλάδα, οι οποίες αποτελούν τα αγκάθια για τη συμφωνία με το ΔΝΤ. Μια συμφωνία η οποία φαίνεται εξαιρετικά δύσκολη να επιτευχθεί, παρόλο που οι παρασκηνιακές διαπραγματεύσεις ανάμεσα στις δύο πλευρές, δηλαδή την Ευρωζώνη και το ΔΝΤ, είναι πυρετώδεις. Το Βερολίνο επιμένει ότι η χώρα μας θα πρέπει να παραμείνει προσηλωμένη στους δημοσιονομικούς κανόνες επιτυγχάνοντας υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα για αρκετό χρονικό διάστημα. Προς το παρόν, η γερμανική κυβέρνηση δεν προτίθεται να αναφερθεί με συγκεκριμένο τρόπο ούτε στην επέκταση της περιόδου χάριτος για την αποπληρωμή του ελληνικού χρέους, ούτε στην επιμήκυνση της αποπληρωμής των ελληνικών ομολόγων και στη σταθεροποίηση του επιτοκίου. Αυτά τα δύο προαπαιτούμενα είναι βασικά ώστε το ΔΝΤ να κρίνει το χρέος βιώσιμο και άρα να συμμετάσχει στο ελληνικό πρόγραμμα. Συμμετοχή την οποία επιθυμεί και η γερμανική κυβέρνηση εν όψει των ομοσπονδιακών εκλογών του Σεπτεμβρίου, όσο και η γερμανική Κάτω Βουλή (Bundestag) η οποία έχει εγκρίνει τη συμφωνία με την Ελλάδα, στο πλαίσιο της παραμονής του Ταμείου στους θεσμούς που επιβλέπουν το ελληνικό πρόγραμμα. 

Η αισιοδοξία στο Βερολίνο για μια οριστική συμφωνία με την Ελλάδα και το ΔΝΤ εξασθενεί, παρόλο που τα προβλήματα αυτή τη φορά δεν εντοπίζονται στη στάση της ελληνικής κυβέρνησης, την οποία το Βερολίνο θεωρεί εξαιρετικά συνεργάσιμη, αλλά στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. «Είμαστε λιγότερο αισιόδοξοι για τη συμμετοχή του ΔΝΤ από όσο ήμασταν πριν από μερικές εβδομάδες. Η ελληνική πλευρά έχει κάνει το καθήκον της. Ο κ. Τσίπρας πέρασε όλα τα μέτρα από το ελληνικό Κοινοβούλιο και κανείς δεν μπορεί να τον κατηγορήσει ότι δεν τηρεί τις συμφωνίες», δήλωσε στο «ΘΕΜΑ» πρόσωπο που συμμετέχει ενεργά στις διαπραγματεύσεις. Η βασική ανησυχία στη γερμανική πρωτεύουσα έγκειται στο γεγονός ότι το ΔΝΤ ζητεί να γνωρίζει άμεσα τις προθέσεις της Ευρωζώνης και του Βερολίνου τόσο για τα πρωτογενή πλεονάσματα που θα πρέπει να επιτυγχάνει η Αθήνα, τα οποία το ΔΝΤ θεωρεί «μη ρεαλιστικά», όσο και τα μέτρα για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους. Το Βερολίνο δεν προτίθεται προς το παρόν να δώσει καμία συγκεκριμένη απάντηση, επιμένοντας ότι η συμφωνία του Μαΐου του 2016 για την Ελλάδα εξακολουθεί να ισχύει.

Οι Ευρωπαίοι ψάχνουν πώς θα παρουσιάσουν τον συμβιβασμό

«Οι Ευρωπαίοι ψάχνουν το κατάλληλο περιτύλιγμα για να αμπαλάρουν τη συμφωνία. Σε αυτή τη φάση είναι διατεθειμένοι μόνο να δώσουν χρήματα για την αναχρηματοδότηση των παλαιότερων δανείων», λέει διπλωματική πηγή στο «ΘΕΜΑ». Εάν η εκτίμηση αυτή επαληθευτεί, τότε στο αυριανό Eurogroup -και πάντως το αργότερο μέχρι τις αρχές Ιουνίου- οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης θα απελευθερώσουν μόνο την υποδόση των 7 δισ. που απαιτείται για να αποπληρωθούν τα ομόλογα της ΕΚΤ που λήγουν τον Ιούλιο και όχι το σύνολο της υπολειπόμενης δόσης των 17 δισ. Ο ίδιος αξιωματούχος σημειώνει ότι μέχρι τις γερμανικές εκλογές το Βερολίνο δεν είναι διατεθειμένο να προβεί σε παραχωρήσεις προς την Ελλάδα και αναδεικνύει μια παράμετρο που έχει περάσει σχεδόν απαρατήρητη: με βάση τα γκάλοπ, το κόμμα της Μέρκελ θα είναι σε θέση να σχηματίσει κυβέρνηση μόνο με τη συμμετοχή των Φιλελευθέρων, δηλαδή χωρίς τους Σοσιαλδημοκράτες, εξέλιξη που δεν μπορεί να θεωρηθεί θετική για τα ελληνικά συμφέροντα. 

Ακόμη και για την πολυαναμενόμενη ένταξη της Ελλάδας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ, ο διπλωματικός παράγοντας υπενθυμίζει τις δηλώσεις του Γάλλου τραπεζίτη Μπενουά Κερέ ότι η Αθήνα έχει πολλά εμπόδια να υπερβεί ακόμη προτού επιτύχει να συμπεριληφθεί στο λεγόμενο QE. «Δεν βλέπω να ξεκινά συζήτηση στο διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ για την ένταξη της Ελλάδας προτού γίνουν όλα τα βήματα από τους Ευρωπαίους και το ΔΝΤ, προτού ληφθούν αποφάσεις από το συμβούλιο του ESM και το εκτελεστικό συμβούλιο του ΔΝΤ», είπε ο κ. Κερέ, την ώρα που η γερμανική κυβέρνηση πιέζει την Ευρωτράπεζα να τερματίσει το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης.