Οι Ανάργυροι Κοσμάς και Δαμιανός αποτελούν αγίους της Ορθόδοξης Εκκλησίας, που έζησαν στη Μικρά Ασία.
Η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά τη μνήμη τους την 1η Νοεμβρίου.
Ο Κοσμάς και ο Δαμιανός κατάγονταν από την Κιλικία της Μικράς Ασίας.
Έζησαν τον 3ο αιώνα και άσκησαν και αυτοί το επάγγελμα του γιατρού, όπως και οι συνονόματοί τους άγιοι που έζησαν περίπου την ίδια εποχή στη Ρώμη.
Οι γονείς τους τούς μεγάλωσαν με χριστιανική ανατροφή, και κυρίως η μητέρα τους, Θεοδότη, που έμεινε νωρίς χήρα.
Τα δύο αδέλφια σπούδασαν πολλές επιστήμες, αλλά επιδόθηκαν στην ιατρική, όπου προσέφεραν τις υπηρεσίες τους αφιλοκερδώς.
Οι δύο άγιοι είχαν τη δυνατότητα να θεραπεύουν την κάθε σωματική ασθένεια, όπως και την κάθε ψυχική, αλλά και να θαυματουργούν με τη Χάρη του Παναγίου Πνεύματος, χάρισμα που είχαν μόνο οι Απόστολοι του Χριστού.
Δε δέχονταν χρήματα από κανέναν, αλλά ούτε και τις ανθρώπινες ευχαριστίες από τους ασθενείς τους, συμβουλεύοντάς τους μάλιστα να ευχαριστούν το Θεό, επειδή απ’ Αυτόν γίνονται όλες οι ευεργεσίες και οι θεραπείες.
Συνάμα είχαν αναλάβει και το έργο της ποιμαντικής διακονίας της περιοχής τους.
Χάρη στο παράδειγμά τους πολλοί οδηγήθηκαν στην Εκκλησία.
Τα δύο αδέλφια πιθανώς εκοιμήθησαν ειρηνικώς και ετάφησαν στην τοποθεσία Φερεμά.
Σύμφωνα όμως με μια άλλη περιγραφή, τα δύο αδέλφια οδηγήθηκαν στον τοπικό άρχοντα Λυσία, όπου βασανίστηκαν και τελικά αποκεφαλίστηκαν.
Τα λείψανα των δύο αγίων γνώρισαν μεγάλη τιμή κατά τη Βυζαντινή Περίοδο.
Αυτό συνέβη διότι ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός μετέφερε τα λείψανά τους και τα τοποθέτησε σε μεγαλοπρεπή ναό που έχτισε, ενώ αργότερα μεταφέρθηκαν και στη Ρώμη.
Στους Αγίους Κοσμά και Δαμιανό επίσης αποδίδεται και η πρώτη μεταμόσχευση ποδιού.
Η παράδοση μάλιστα διέσωσε και σχετικούς πίνακες στη Δύση και τοιχογραφίες στην Ανατολή.
Την ακολουθία τους τη συνέγραψε ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός.
Στην αγιογραφία της Εκκλησίας μας παριστάνονται πάντα να κρατούν τα ιατρικά εργαλεία και το κουτί των φαρμάκων, έτοιμοι να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στους ασθενείς.
Γι’ αυτόν το λόγο, όλα τα νοσηλευτικά ιδρύματα και τα ιατρικά σωματεία της χώρας έχουν ανακηρύξει τους Αγίους Αναργύρους προστάτες τους.
