«Πάρα πολύ ενδιαφέρον!» αναφώνησε ο επιφανής Σοβιετικός αστρονόμος Νικολάι Κόζυρεφ στο άκουσμα της είδησης ότι συνάδελφοί του, Αμερικανοί επιστήμονες ανακάλυψαν με το κατοπτρικό τους τηλεσκόπιο τρεις ηφαιστειακές εκρήξεις στη Σελήνη.
Πέντε χρόνια νωρίτερα, ο Νικολάι Κόζυρεφ είχε εντοπίσει εκρήξεις αερίου στην κεντρική κορυφή του κρατήρα Αλφόνσου, του δορυφόρου του πλανήτη μας. Έπειτα από ένα έτος κατόρθωσε πάλι να διακρίνει δραστηριότητα στον κρατήρα αυτό.
Ο Νικολάι Κόζυρεφ θεωρούσε ότι η ηφαιστειακή δραστηριότητα στη Σελήνη ήταν εξαιρετικά έντονη και έμενε να συλλεγούν στοιχεία του φαινομένου αυτού. Η ιδιόμορφη ανάγλυφη μορφή της Σελήνης, διάσπαρτης από κρατήρες, εξηγούνταν μέχρι τότε με δύο τρόπους:
Άλλοι θεωρούσαν ότι οφείλονταν στην εξωτερική επίδραση στην επιφάνεια του δορυφόρου και ειδικότερα ότι επρόκειτο για τα αποτελέσματα των πληγμάτων της σεληνιακής επιφάνειας από μετεωρίτες, που βυθίζονταν με τεράστια ταχύτητα στο έδαφος της Σελήνης. Οι μετεωρίτες προκαλούσαν σημαντικές καταστροφές στην επιφάνεια και διέσπειραν γύρω από το σημείο συγκρούσεως μεγάλη ποσότητα σκόνης. Το στρώμα της σκόνης έφτανε, όπως ισχυρίζονταν οι οπαδοί της θεωρίας των μετεωριτών, σε σημαντικό πάχος και μπορούσε να αποτελέσει μεγάλο κίνδυνο κατά την άμεση προσελήνωση των διαστημοπλοίων.
Ο Νικολάι Κόζυρεφ, όπως και άλλοι επιστήμονες, θεωρούσε ότι οι σεληνιακοί κρατήρες σχηματίστηκαν από τα ηφαίστεια του δορυφόρου, είτε οφείλονταν σε εσωτερικούς λόγους. Σε αυτή την περίπτωση, η επιφάνεια της Σελήνης καλύπτεται από χειμάρρους λάβας, Eίναι κατά συνέπεια στέρεη, αλλά πορώδης.
Η είδηση δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «ΝΕΟΛΟΓΟΣ ΠΑΤΡΩΝ», στις 21/11/1963…
