Οι επιστήμονες εντόπισαν σημάδια πρώιμου σχηματισμού πλανητών κοιτάζοντας βαθιά μέσα στον αέρινο δίσκο γύρω από ένα «αστέρι-μωρό»

Aστρονόμοι ανακάλυψαν τους πρώτους σπόρους βραχωδών πλανητών που σχηματίζονται γύρω από ένα μικρό άστρο που μοιάζει με τον ήλιο, παρέχοντας μια πολύτιμη ματιά στην αυγή του δικού μας ηλιακού συστήματος.

Πρόκειται για ένα πρωτοφανές στιγμιότυπο του "χρόνου μηδέν", ανέφεραν οι επιστήμονες, όταν νέοι κόσμοι αρχίζουν να πήζουν.

"Έχουμε μια άμεση ματιά στην περιοχή όπου βραχώδεις πλανήτες όπως η Γη γεννιούνται γύρω από νεαρούς πρωτοαστέρες", δήλωσε η Μελίσα ΜακΚλουρ του Αστεροσκοπείου Leiden από την Ολλανδία, επικεφαλής της διεθνούς ερευνητικής ομάδας.

"Για πρώτη φορά, μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα ότι τα πρώτα βήματα του σχηματισμού των πλανητών συμβαίνουν αυτή τη στιγμή".

Οι παρατηρήσεις προσφέρουν μια μοναδική ματιά στο εσωτερικό ενός αναδυόμενου πλανητικού συστήματος, δήλωσε ο Φρεντ Σιέσλα του Πανεπιστημίου του Σικάγο, ο οποίος συμμετείχε στη μελέτη που δημοσιεύεται στο περιοδικό Nature.

"Αυτό είναι ένα από τα πράγματα που περιμέναμε. Οι αστρονόμοι σκέφτονται για το πώς σχηματίζονται τα πλανητικά συστήματα εδώ και πολύ καιρό", δήλωσε ο Σιέσλα.

"Υπάρχει μια μεγάλη ευκαιρία εδώ".

Πώς οι αστρονόμοι έριξαν «μια ματιά»

Το διαστημικό τηλεσκόπιο Webb της NASA και το Ευρωπαϊκό Νότιο Αστεροσκοπείο στη Χιλή συνεργάστηκαν για να αποκαλύψουν αυτά τα πρώιμα ψήγματα πλανητικού σχηματισμού γύρω από το νεαρό άστρο που είναι γνωστό ως HOPS-315.

Πρόκειται για έναν κίτρινο νάνο σε εξέλιξη όπως ο ήλιος, αλλά πολύ νεότερο, ηλικίας 100.000 έως 200.000 ετών και σε απόσταση περίπου 1.370 ετών φωτός. Ένα έτος φωτός είναι έξι τρισεκατομμύρια μίλια.

Η ΜακΚλουρ και η ομάδα της κοίταξαν βαθιά μέσα στον αέρινο δίσκο γύρω από το αστέρι-μωρό και εντόπισαν συμπυκνωμένα στερεά στίγματα - σημάδια πρώιμου σχηματισμού πλανητών. Ένα κενό στο εξωτερικό μέρος του δίσκου τους επέτρεψε να κοιτάξουν στο εσωτερικό του, χάρη στον τρόπο με τον οποίο το άστρο γέρνει προς τη Γη.

Εντόπισαν αέριο μονοξείδιο του πυριτίου καθώς και κρυσταλλικά πυριτικά ορυκτά, τα συστατικά για αυτό που πιστεύεται ότι είναι τα πρώτα στερεά υλικά που σχηματίστηκαν στο ηλιακό μας σύστημα πριν από περισσότερα από 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια.

Η δράση εκτυλίσσεται σε μια τοποθεσία συγκρίσιμη με τη ζώνη αστεροειδών μεταξύ Άρη και Δία που περιέχει τα απομεινάρια των δομικών στοιχείων των πλανητών του ηλιακού μας συστήματος.

Η συμπύκνωση των θερμών ορυκτών δεν είχε ανιχνευθεί ποτέ στο παρελθόν γύρω από άλλα νεαρά άστρα, "οπότε δεν γνωρίζαμε αν επρόκειτο για ένα καθολικό χαρακτηριστικό του σχηματισμού πλανητών ή για ένα περίεργο χαρακτηριστικό του ηλιακού μας συστήματος", δήλωσε η ΜακΚλουρ σε ένα ηλεκτρονικό μήνυμα.

"Η μελέτη μας δείχνει ότι θα μπορούσε να είναι μια κοινή διαδικασία κατά το πρώιμο στάδιο του σχηματισμού των πλανητών".

Οι πρώτες ενδείξεις για την προέλευση των πλανητών

Ενώ άλλες έρευνες έχουν εξετάσει νεότερους αέριους δίσκους και, συνηθέστερα, ώριμους δίσκους με πιθανούς υποψήφιους πλανήτες, δεν υπήρχαν συγκεκριμένες ενδείξεις για την έναρξη του σχηματισμού πλανητών μέχρι τώρα, δήλωσε η ΜακΚλουρ.

Σε μια εκπληκτική εικόνα που τραβήχτηκε από το δίκτυο τηλεσκοπίων Alma του ESO, το αναδυόμενο πλανητικό σύστημα μοιάζει με αστραπή που λάμπει στο μαύρο κενό.

Είναι αδύνατο να γνωρίζουμε πόσοι πλανήτες μπορεί να σχηματιστούν γύρω από το HOPS-315. Με έναν αέρινο δίσκο τόσο μεγάλο όσο μπορεί να ήταν ο δίσκος του ήλιου, θα μπορούσε επίσης να καταλήξει με οκτώ πλανήτες σε ένα εκατομμύριο ή περισσότερα χρόνια από τώρα

Ο Merel van 't Hoff, συν-συγγραφέας και επίκουρος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Purdue στις ΗΠΑ, ανυπομονεί να βρει περισσότερα εκκολαπτόμενα πλανητικά συστήματα. Ρίχνοντας ένα ευρύτερο δίχτυ, οι αστρονόμοι μπορούν να αναζητήσουν ομοιότητες και να καθορίσουν ποιες διαδικασίες μπορεί να είναι κρίσιμες για τη δημιουργία κόσμων που μοιάζουν με τη Γη, είπε.

"Υπάρχουν πλανήτες που μοιάζουν με τη Γη εκεί έξω ή μήπως μοιάζουμε τόσο ξεχωριστοί που δεν θα μπορούσαμε να περιμένουμε να συμβεί πολύ συχνά;"