Η Κεντρική Μεσόγειος διατήρησε και φέτος τον ρόλο της ως ο πιο πολυσύχναστος μεταναστευτικός διάδρομος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία της Frontex για το διάστημα Ιανουαρίου – Νοεμβρίου 2025. Παρά τις συνολικές μειώσεις που καταγράφονται σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η συγκεκριμένη διαδρομή εξακολουθεί να συγκεντρώνει το μεγαλύτερο μέρος των παράτυπων εισόδων.
Την ίδια ώρα, η χρονιά που ολοκληρώνεται σημαδεύτηκε από μείωση σχεδόν 30% στις αφίξεις μεταναστών μέσω της Ανατολικής Μεσογείου. Ωστόσο, λόγω της έντονης πίεσης που δέχεται η Κρήτη, η διαδρομή αυτή παραμένει ο δεύτερος πιο δημοφιλής μεταναστευτικός δρόμος προς την ΕΕ.
Συνολική μείωση στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ
Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα δεδομένα της FRONTEX, οι παράτυπες διελεύσεις στα εξωτερικά σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης μειώθηκαν κατά 25% στο ενδεκάμηνο του 2025. Παρ’ όλα αυτά, ο συνολικός αριθμός των αφίξεων εξακολουθεί να είναι υψηλός, ξεπερνώντας τις 166.900 καταγεγραμμένες περιπτώσεις.
Όπως προκύπτει από τα προκαταρκτικά στοιχεία του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής, η Κεντρική Μεσόγειος ευθύνεται για σχεδόν το 40% όλων των παράτυπων εισόδων κατά τη διάρκεια της φετινής χρονιάς. Συνολικά, καταγράφηκαν πάνω από 63.200 αφίξεις μεταξύ Ιανουαρίου και Νοεμβρίου, αριθμός που παραμένει ουσιαστικά σταθερός σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2024.
Λιβύη, Τυνησία και Αλγερία στο επίκεντρο
Ιδιαίτερη σημασία έχει το γεγονός ότι η Λιβύη εξακολουθεί να αποτελεί το κύριο σημείο αναχώρησης, καθώς αντιστοιχεί σε περίπου 90% των αφίξεων μέσω της Κεντρικής Μεσογείου. Ακολουθούν, με σαφώς μικρότερα ποσοστά, η Τυνησία και η Αλγερία, οι οποίες παραμένουν ενεργά σημεία εκκίνησης των μεταναστευτικών ροών.
Ανατολική Μεσόγειος και διάδρομος Λιβύης – Κρήτης
Στην Ανατολική Μεσόγειο, διαδρομή που χρησιμοποιείται εκτεταμένα από τα κυκλώματα διακινητών, οι αφίξεις ανήλθαν σε 46.200 άτομα. Την πλειονότητα των αφιχθέντων αποτελούν υπήκοοι Αφγανιστάν, Σουδάν και Αιγύπτου.
Παρά τη συνολική μείωση των ροών, ο διάδρομος Λιβύης – Κρήτης παρέμεινε ενεργός ακόμη και κατά τους χειμερινούς μήνες. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι αφίξεις μέσω αυτής της διαδρομής αυξήθηκαν κατά 260% στο ενδεκάμηνο του 2025, επιβεβαιώνοντας τη συνεχιζόμενη δυναμική της.
Η αυξημένη πίεση στην Κρήτη
Τις τελευταίες ημέρες, η μεταναστευτική πίεση στην περιοχή της Κρήτης είναι ιδιαίτερα έντονη, με τις αφίξεις σκαφών να καταγράφονται ακόμη και ανά λίγα λεπτά. Ενδεικτικό της κατάστασης είναι ότι μόνο το προηγούμενο Σαββατοκύριακο έφτασαν σε Κρήτη και Γαύδο περίπου 400 πρόσφυγες και μετανάστες.
Παράλληλα, η ασφυκτική εικόνα στις προσωρινές δομές φιλοξενίας κατέστησε αναγκαία την άμεση εφαρμογή σχεδίου αποσυμφόρησης. Σύμφωνα με τοπικά μέσα ενημέρωσης, στις δομές της Αγυιάς και της Κιτρένωσης Ρεθύμνου φιλοξενούνταν τις προηγούμενες ημέρες πάνω από 1.100 άτομα, γεγονός που προκάλεσε συναγερμό στις Αρχές και οδήγησε στη μεταφορά τους σε δομές της ενδοχώρας.
Αυξήσεις και μειώσεις σε άλλες διαδρομές
Η μοναδική μεταναστευτική διαδρομή που παρουσίασε αύξηση το 2025 ήταν αυτή της Δυτικής Μεσογείου, όπου οι παράτυπες διελεύσεις ενισχύθηκαν κατά 15%. Η Αλγερία παρέμεινε ο βασικός παράγοντας, αντιπροσωπεύοντας πάνω από το 70% των αφίξεων, με τους Αλγερινούς και τους Σομαλούς να αποτελούν τις κυριότερες εθνικότητες.
Αντίθετα, τις μεγαλύτερες μειώσεις κατέγραψαν οι διαδρομές της Δυτικής Αφρικής (-60%) και των Δυτικών Βαλκανίων (-43%), επιβεβαιώνοντας τη διαφοροποίηση των μεταναστευτικών πιέσεων ανά περιοχή.
Το ανθρώπινο κόστος της Μεσογείου
Παρά τη συνολική υποχώρηση της παράτυπης μετανάστευσης, το ανθρώπινο τίμημα παραμένει βαρύ. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης, περισσότεροι από 1.700 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στα νερά της Μεσογείου μέχρι στιγμής φέτος, στην προσπάθειά τους να φτάσουν στην Ευρώπη.
