Οι υπουργοί Εξωτερικών και Άμυνας της ΕΕ θέλουν να κάνουν ένα ακόμη βήμα προς μια κοινή ευρωπαϊκή πολιτική ασφάλειας. Τα σχέδιά τους περιλαμβάνουν και ένα κοινό επιτελείο για στρατιωτικές αποστολές στο εξωτερικό.
Το Brexit και η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στις ΗΠΑ ταρακούνησαν την ΕΕ. Οι επιπτώσεις τους δεν μπορούν να προβλεφθούν ακόμηα. Παρά τη σχετική στασιμότητα που επικρατούσε για μεγάλο διάστημα στους κόλπους της Ένωσης, στους τομείς της άμυνας και της ασφάλειας επικρατεί έντονη κινητικότητα. Όχι μόνο εξαιτίας των αμερικανικών πιέσεων προς τα ευρωπαϊκά μέλη του ΝΑΤΟ να αυξήσουν δραστικά τις αμυντικές τους δαπάνες. Σύμφωνα με τον Μίχαελ Γκάλερ, ευρωβουλευτή των Γερμανών Χριστιανοδημοκρατών και ειδικού σε θέματα Άμυνας, «η κοινή πολιτική ασφάλειας και άμυνας είναι ένας από τους θεματικούς τομείς που μπορούν να συσπειρώσουν ξανά την ΕΕ. Άλλα θέματα μας απομάκρυναν λίγο. Παράδειγμα, το προσφυγικό ζήτημα».
Η σημερινή συνάντηση των Ευρωπαίων υπουργών Εξωτερικών και Άμυνας στις Βρυξέλλες εντάσσεται στο πλαίσιο της εμφανούς προσπάθειας που καταβάλλεται ώστε η ΕΕ να εξελιχθεί και σε μια πραγματική αμυντική ένωση. Ένα βήμα προς αυτήν την κατεύθυνση είναι το νέο κεντρικό επιτελείο που θα συντονίζει κεντρικά από τις Βρυξέλλες τις αποστολές της ΕΕ στο εξωτερικό. Μάλιστα αυτό αναμένεται να είναι έτοιμο να λειτουργήσει εντός του μήνα και θα αναλάβει αρχικά τον συντονισμό των εκπαιδευτικών στρατιωτικών αποστολών της ΕΕ σε Μαλί, Σομαλία και Κεντροαφρικανική Δημοκρατία.
Το Brexit άλλαξε τα δεδομένα
Δεν είναι λίγοι εκείνοι που θεωρούν ανεπαρκή αυτήν την πρώτη προσπάθεια συσπείρωσης και ένωσης δυνάμεων, καθώς πέντε ακόμη επιτελεία, που βρίσκονται σε ισάριθμες χώρες της ΕΕ, διατηρούνται. Για παράδειγμα, η ευρωπαϊκή αποστολή «Σοφία» στη Μεσόγειο για την καταπολέμηση των δικτύων διακίνησης προσφύγων θα εξακολουθεί να παίρνει διαταγές από τη Ρώμη.
Ευρωπαίος διπλωμάτης σχολιάζει ότι αρχικά το νέο κεντρικό επιτελείο θα αναλάβει μόνο άοπλες αποστολές. Όπως εκτιμά ο επίτροπος Προϋπολογισμού στην Κομισιόν Γκίντερ Έτινγκερ, «τα επόμενα 10 χρόνια δεν θα συσταθεί ευρωπαϊκός στρατός. Αλλά θα αποκτήσουμε ευρωπαϊκή αμυντική στρατηγική».
Η επιτάχυνση της διαδικασίας οικοδόμησης κοινής ευρωπαϊκής άμυνας είναι κάτι για το οποίο πιέζει ειδικά η Γερμανία. Στο παρελθόν η Μεγάλη Βρετανία μπλόκαρε κάθε προσπάθεια προς αυτήν την κατεύθυνση. Ωστόσο, μετά το Brexit φαίνεται ότι έχουν αλλάξει τα δεδομένα.