Ένας ιστορικός τέχνης ισχυρίζεται πως τα γλυπτά του Παρθενώνα που πήρε ο Έλγιν είναι ρωμαϊκά αντίγραφα, με την θεωρία του να διχάζει τους ειδικούς.
Ο επιφανής ιστορικός τέχνης Νάιτζελ Κόνσταμ δημοσίευσε ένα μικρό βιβλίο στο οποίο ισχυρίζεται πως πολλά από τα έργα που «πιστώθηκε» ως δικά του ο 7ος κόμης του Έλγιν στη δεκαετία του 1800, είναι στην πραγματικότητα ρωμαϊκές αναπαραγωγές των ελληνικών πρωτοτύπων που είχαν διαβρωθεί από την όξινη βροχή που προκαλείται από τα καυσαέρια των καμινάδων.
Η θεωρία του, που θα προκαλέσει σάλο, βασίζεται στην πρόσφατη ανακάλυψη μιας καμινάδας κοντά στον Παρθενώνα που χρησιμοποίησε ο σπουδαίος γλύπτης του 5ου αιώνα Φειδίας για να δημιουργήσει τα τεράστια μπρούτζινα γλυπτά του.
Η εικασία αυτή του Κονστάμ έφτασε μέχρι τα αυτιά του σημερινού κόμη του Έλγιν και προκάλεσε σοκ ακόμη και στο Βρετανικό Μουσείο.
«Η θεωρία μου είναι δυνατή γιατί τα αποδεικτικά στοιχεία που υποστηρίζουν την άποψή μου είναι τόσο απλά και συναρπαστικά και προφανή, ακόμη και για τον απλό λαό, που μπορεί να δει από μόνος του τις διαφορές» λέει ο Κονστάμ, γλύπτης με σπουδές στο Camberwell School of Art και στο Royal College of Art.
Ισχυρίζεται ότι τα ρωμαϊκά γλυπτά ήταν σκαλισμένα διαφορετικά και έδειχναν πιο καθαρά από ότι τα ελληνικά, τα οποία χαράχτηκαν με εύθραυστα σιδερένια και χάλκινα εργαλεία, προκαλώντας μικρο-κρακελαρίσματα που επέτρεψαν τον καπνό να διεισδύσει βαθύτερα.
Ο ανώτερος επιμελητής του Βρετανικού Μουσείο, Ίαν Τζένκις, έχει ήδη δείξει ενδιαφέρον για τη θεωρία του Κονστάμ.
«Αυτή είναι μια ενδιαφέρουσα, τουλάχιστον για μένα, σειρά νέων ιδεών» έγραψε σε επιστολή του προς τον γλύπτη. «Δεν είχα ξανακούσει για την σύνδεση μεταξύ ρωμαϊκών αντικαταστάσεων των δυτικών αετωμάτων του Παρθενώνα και του καπνού. Κανει μέχρι τώρα δεν υπήρξε τόσο ριζοσπαστικός ώστε να υποδηλώνει ότι ολόκληρο το δυτικό αέτωμα έχει αντικατασταθεί από ρωμαϊκό αντίγραφο.
Ο Λόρδος Μπρους, ο γιος και κληρονόμος του σημερινού κόμη του Έλγιν, λέει πως δεν είναι πεπεισμένος.
«Δεν μπορώ να πιστέψω ότι υπήρχε τόσο μεγάλη ρύπανση από την καμινάδα» λέει. «Η θεωρία του τουλάχιστον δεν είναι τόσο γελοία όσο αυτή που κυκλοφορεί τελευταία και λέει πως ο Παρθενώνας ήταν ταφικό έδαφος για νεαρά κορίτσια».
