Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος αναχώρησε από το Κίεβο για την Κωνσταντινούπολη το βράδυ της Τρίτης 24 Αυγούστου, με τη συνοδεία του ολοκληρώνοντας έτσι την επίσημη επίσκεψή του στη χώρα.
Ο Πατριάρχης συνοδευόταν στο αεροδρόμιο του Κιέβου από τον Επιφάνιο και ιεράρχες της νέας Εκκλησίας της Ουκρανίας. «Σας ευχαριστώ για όλα, ο Θεός να ευλογεί όλους», ευχήθηκε ο Οικουμενικός Πατριάρχης αποχαιρετώντας. Στο τέλος της επίσκεψής του στην Ουκρανία, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος ευχήθηκε στον επικεφαλής της νέας Εκκλησίας Επιφάνιο “να έχει δύναμη και έμπνευση για να συνεχίσει να χτίζει την Αυτοκέφαλη Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας”.
Από την πλευρά του ο κ. Επιφάνιος εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του για την επίσκεψη του Οικουμενικού Πατριάρχη στη χώρα. «Σας περιμένουμε πάντα στην Ουκρανία», είπε.
Η επίσκεψη του Οικουμενικού Πατριάρχη στο Κίεβο δεν απείχε πολύ από τα αναμενόμενα. Μίλησε πολλές φορές για ενότητα υπονοώντας όμως δυστυχώς υποταγή στις απόψεις του Φαναρίου. Απέφυγε να έρθει πρόσωπο με πρόσωπο με τους πολλούς διαμαρτυρόμενους πιστούς της κανονικής ουκρανικής Εκκλησίας, ενώ δεν συμμετείχε και στην εκκλησιαστική εκδήλωση “Ευλογία της Ουκρανίας” μετά από απαίτηση της κανονικής Εκκλησίας.
Ωστόσο κατά την διάρκεια της παρουσίας του στο Κίεβο σε αρκετές περιπτώσεις δεν παρέλειψε να “καρφώσει” την Μόσχα και τους υποστηρικτές της.
Το ΠΕΝΤΑΠΟΣΤΑΓΜΑ συγκέντρωσε τα σημαντικότερα τέτοια σημεία των ομιλίων του:
Πριν φτάσει στην Ουρκανία ο κ. Βαρθολομαίος σε συνέντευξή του στο ukrinform είπε:
“Η Μητέρα Εκκλησία, το Οικουμενικό Πατριαρχείο, βιώνει επίσης όλα όσα πάσχει η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας. Δυστυχώς, μερικοί άνθρωποι φαίνεται να έχουν συνηθίσει να λένε ψέματα και να κάνουν θρησκευτικές καταχρήσεις, νομίζοντας ότι με αυτόν τον τρόπο εκφοβίζουν το Οικουμενικό Πατριαρχείο, τις τοπικές αυτοκέφαλες εκκλησίες και τη νεοσύστατη Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας. Ωστόσο, ο Χριστιανισμός δεν μπορεί να απειληθεί. Η εκκλησία δεν μπορεί να τρομοκρατηθεί. Το ψέμα και η συκοφαντική δυσφήμιση δεν μας στενοχώρησε. Αντίθετα, ενισχύουν την πίστη μας στους Κανόνες, τις παραδόσεις και την Αλήθεια της Εκκλησίας”.
Μιλώντας στους Έλληνες ομογενείς είπε επίσης:
“Η εκκλησιολογία μας είναι δομημένη επί γεωγραφικών και ενοριακών κριτηρίων και ποτέ επί τη βάσει καταγωγής ή γλώσσης ή πολιτισμού. Πάντες οι Ορθόδοξοι, οι παροικούντες εις τα όρια μιάς Επαρχίας, μιάς Τοπικής Εκκλησίας, αποτελούν ποίμνιον αυτής και μόνον, και ουχί των χωρών καταγωγής ή προελεύσεώς των. Πάσα άλλη θεώρησις ή, καλλίτερον, τυχόν παραθεώρησις ταύτης της θεμελιώδους και κεφαλαιώδους διά την Εκκλησίαν αρχής, οδηγεί εις περιττάς περιπλοκάς και, κυρίως, εις αλλοίωσιν της Ορθοδόξου εκκλησιολογίας”
Κατά την ανακήρυξή του σε Επίτιμο Διδάκτορα του Εθνικού Πανεπιστήμιου Kyiv-Mohyla Academy επισήμανε μεταξύ άλλων:
“Παρόμοια αιτήματα για «πλήρη κανονική ανεξαρτησία» για τους Ορθοδόξους της Ουκρανίας είχαν απευθυνθεί στο παρελθόν, απροσδόκητα, στον αείμνηστο Πατριάρχη Μόσχας, Αλέξιο Β ', τον Νοέμβριο του 1991 από Ουκρανούς επισκόπους και αγνοήθηκαν. Ο Πατριάρχης Αλέξιος έπρεπε να είχε ενημερώσει το Οικουμενικό Πατριαρχείο σχετικά με αυτό το αίτημα, τη μοναδική αρμόδια έδρα στον ορθόδοξο κόσμο που έδωσε κανονικά την αυτοκέφαλη ιδιότητα.
Η ενότητα της Ορθοδοξίας δεν δοκιμάζεται λόγω της απάντησης του Οικουμενικού Πατριαρχείου στο αίτημα των Ορθοδόξων της Ουκρανίας. Η ουκρανική αυτοκεφαλία ήταν μια πράξη ευθύνης από την πλευρά της Μητέρας Εκκλησίας. Κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι η μεταφορά ενός χαμένου προβάτου στην ασφάλεια μέσα στην Εκκλησία, αποτελεί εξυπηρέτηση πολιτικών ατζέντων και γεωπολιτικών συμφερόντων του κόσμου.
Η παραχώρηση αυτοκεφαλίας στην Εκκλησία της Ουκρανίας από το Οικουμενικό Πατριαρχείο δεν ήταν απλώς εκκλησιολογικά και κανονικά σωστή αλλά και η μοναδική ρεαλιστική λύση στο πρόβλημα. Κατά συνέπεια, μόνο η αναγνώριση της Ουκρανικής Αυτοκεφαλίας από όλες τις Ορθόδοξες Εκκλησίες και όχι οποιαδήποτε άλλη στάση, είτε περιμένουν είτε καλούν σε πανορθόδοξες συναντήσεις (σ.σ. Σύνοδος στο Αμμάν) ή ατελείωτες και αμέτρητες συνεντεύξεις στα ΜΜΕ, γεμάτες προσβλητικούς χαρακτηρισμούς, θα συμβάλει στην πανοραμική Ορθόδοξη ενότητα. Με αυτόν τον τρόπο, όποιος απειλεί να σπάσει την Ευχαριστιακή Κοινωνία με το Οικουμενικό Πατριαρχείο, εμπλέκεται σε μια πράξη αυτοστέρησης που κόβεται από τον κορμό του δέντρου της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Όπως αναφέραμε προηγουμένως, η Εκκλησία δεν μπορεί να επιτρέψει την παραμόρφωση της Ορθόδοξης Εκκλησιολογίας στο όνομα βασικών κινήτρων”.
Τέλος κατά την Δοξολογία στην Ιερά Μονή Αρχαγγέλου Μιχαήλ των “Χρυσών Τρούλων” ανέφερε:
“Η καθ' ημάς Πρωτόθρονος Εκκλησία, ως φιλόστοργος Μήτηρ, ουχί μόνον της κατά Ουκρανίαν Ορθοδόξου Εκκλησίας, αλλά και της κατά Ρωσίαν, Σερβίαν, Ρουμανίαν, Βουλγαρίαν, Ελλάδα, Πολωνίαν, Αλβανίαν, Τσεχίαν και Σλοβακίαν-και εν ενί λόγω πασών των νεωτέρων και εκ του ημετέρου σώματος συσταθεισών Εκκλησιών, ουδέποτε αναμιμνήσκεται των ημερών του παραπικρασμού, των ραπισμάτων, των κολαφισμών και των ήλων, αλλά αείποτε πορεύεται συγχωρούσα, ευεργετούσα και θεραπεύουσα ανεξαιρέτως τα εκασταχού τέκνα αυτής. Τοιαύτα είναι τα προνόμια της Μεγάλης Εκκλησίας, διά τα οποία την μέμφονταί τινες και ομιλούν διά πρωτοκαθεδρίας, κοσμικάς αξιώσεις και πολιτικάς επιδιώξεις∙ εν και μόνον είναι, αδελφοί και τέκνα εν Κυρίω αγαπητά, το προνόμιον το οποίον την χαρακτηρίζει και διά το οποίον καυχάται εν Κυρίω η καθ᾽ ημάς Εκκλησία της Κωνσταντινουπόλεως: το προνόμιον της θυσίας, εκ του οποίου απορρέουν τα πρεσβεία της εκδαπανήσεως και η λειτουργία της θυσιαστικής διακονίας. Η ιστορία ίσταται αψευδής μάρτυς της αληθείας και της πραγματικότητος. Το Οικουμενικόν Πατριαρχείον ανέκαθεν υπήρξεν ο ασφαλής φύλαξ του «ευ είναι» της Εκκλησίας, και ενώ εις καιρούς και εποχάς ακμής και δυναμέως αριθμητικής θα ηδύνατο να υιοθετήση και επιβάλη πυραμιδοειδή τινα μορφήν διασπονδυλώσεως της κατά Ανατολάς Ορθοδόξου Εκκλησίας, όμως απέρριψε μετά βδελυγμίας τας αντιλήψεις αυτάς και δεν απέστη της παραδεδομένης Εκκλησιολογίας της, ήτοι της Συνοδικώς καθιερωμένης και ηγιασμένης θεσμοθεσίας της «Πενταρχίας»”
