(†) Γέρων Μωϋσής Αγιορείτης

Το Άγιον Όρος δύναται και πρέπει κανείς να το επισκεφτεί μόνο ως ταπεινός και απλός προσκυνητής. Ο περίεργος περιηγητής, ο τουρίστας και ο ερασιτέχνης φωτογράφος θα ενθουσιασθούν προσωρινά και δεν θα ικανοποιηθούν πλήρως.

Γιατί το Άγιον Όρος ήταν και είναι ο τόπος ο ιερός, των οσίων και των αγίων, των θαυματουργών εικόνων, των τιμίων λειψάνων, των κατανυκτικών ναών, των μακρών ακολουθιών, της ησυχίας και της ασκήσεως.

Έτσι μόνο η ευλάβεια των ταπεινών συγκινείται, τρέφεται, αυξάνει, δυναμώνει και γίνεται δοξολογία. Οι βράχοι της αγιορειτικής ερήμου, οι ράχες της ιεράς χερσονήσου, τα ποτισμένα από τον ιδρώτα αγίων μοναχών καλντερίμια δεν επιτρέπεται να βεβηλώνονται από ασέμνους.

Ένας προσκυνητής δεν έχει ποτέ απαιτήσεις. Υπομένει ατάραχα, υπακούει χαρούμενα, παρατηρεί και ακούει προσεκτικά τα τελούμενα, τ’ αδόμενα, τα μυσταγωγούμενα. Ως φιλοξενούμενος είναι ευγενής, πρόθυμος και συγκαταβατικός. Την εμμονή του λευκοπώγωνος μοναχού δεν θεωρεί ποτέ αρτηριοσκληρωτική ηθική δοκιμασία, αυτού που εντρυφά καθημερινά στο θαύμα, ανανεώνει τα των συναξαρίων βιώματα, της ζωοδόχου πηγής, της ιεράς παραδόσεως τα μαθήματα ζώντας και μεταδίδοντας. Με το πρόσχημα μιας προβολής του τόπου δεν νοείται να καλούνται πείσμονες και οπισθοδρομικοί οι μοναχοί, οι κύριοι του τόπου, επειδή οι πόθοι τους και οι έγνοιες τους δεν ταυτίζονται πάντα και σε όλα με τους επιθυμούντας την ανανέωση του Άθωνα.

Η τουριστικοποίηση του Αγίου Όρους είναι ένα μεγάλο πρόβλημα. Είναι θανάσιμος κίνδυνος και ύπουλος εχθρός. Οι μοναχοί κουρασμένοι φιλοξενούν τους διαφημιστές της ησυχίας τους, για να έλθουν και άλλοι πολλοί να την απολαύσουν. Η φωτιά του τουρισμού που κατακαίει ολόκληρα νησιά, χωριά και πόλεις με λαμπρή ιδιαίτερη ιστορία, με μακραίωνες παραδόσεις, απειλεί σήμερα και το Άγιον Όρος.

Η πώληση της Ελλάδος στους ξένους γίνεται μάλιστα σε εξευτελιστική τιμή. Για μερικά υποτιμημένα ή ανατιμημένα ευρώ ή δολάρια θα φτάσουμε να πουλήσουμε συνείδηση και πίστη. Όσοι εμποδίζουν τα σχέδια της αξιοποιήσεως της προσελάσεως του εκβαρβαρισμού της χώρας θ’ απομακρυνθούν. Στις στείρες ημέρες μας με τη θεοποίηση του χρήματος και της σάρκας, με κουτσουρεμένα τα πόδια του έθνους, της γλώσσας και της θρησκείας, καταρρέει ο πολιτισμός μας. Το πρόβλημα της Ελλάδος αυτή τη στιγμή δεν είναι οικονομικό. Οι κάθε τόσο υποχωρήσεις στο πνεύμα της φωτοδότιδος ελληνορθοδόξου Παραδόσεως προαναγγέλει το ψυχομαχητό μας, το ψυχοράγημα της λεβεντιάς, του κύρους, του ήθους, της πίστεώς μας. Η ένταξή μας στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα μπορεί να δίνει την αναγκαία οικονομική ενίσχυση, αλλά μεταφέρει κι ένα πνεύμα αλλότριο. Ο περιλάλητος δυτικός πολιτισμός της ανέσεως, της πλαδαρότητος και του δαιμονικού εγωισμού, πλανάται επικίνδυνα στις αυλές των Νεοελλήνων. Η πατρίδα κάθε μέρα γίνεται μια αγαπητή επαρχία της Ευρώπης, υπάκουο παιδί της, που δίνει εξετάσεις υπακοής, κάνοντας συνεχείς υποχωρήσεις και φανερώνοντας έτσι την αδυναμία της, το πόσο ευάλωτη κι εύκολη λεία των μεγάλων είναι.

Το θέμα είναι μεγάλο και δεν εξαντλείται εύκολα. Δεν τελειώνει εδώ. Τώρα αρχίζει. Συνεχίζεται η πορεία του Έθνους προς την αλλοτρίωση, τον αποχρωματισμό, το χάσιμο της ταυτότητάς μας. Υποτασσόμαστε τέλεια σε ξένους θεσμούς. Οι ερωτήσεις των επισκεπτών του Αγίου Όρους τώρα πλέον είναι, απευθυνόμενοι προς σεβασμίους Γέροντες, η αγορά νέου τύπου αυτοκινήτου, ο δεύτερος γάμος κλπ. Έκλαιγε Γέροντας βλέποντας τα πλήθη των επισκεπτών σε μια αγιορείτικη αγρυπνία να περνούν την ώρα τους συνεχώς με κουτσομπολιά, φωτογραφικές μηχανές, που θ’ αναπαυθούν και τι θα γευματίσουν.

Η τουριστικοποίηση άλλων ιερών τόπων, όπως των Μετεώρων, κατέστρεψε το ωραιότατο, γαλήνιο και ησυχαστικώτατο περιβάλλον και το μετέτρεψε σε κέντρο ψυχαγωγίας. Οι μοναχοί κατάντησαν ξεναγοί. Πολλοί αναγκάστηκαν να έλθουν στο Άγιον Όρος. Μέχρι πότε όμως θα διατηρείται και εδώ η απαραίτητη ησυχία, που μόνο εντός της μπορούν ν’ αναπνεύσουν αυτά τα’ αρχαία εργαστήρια της αρετής, τα ορθόδοξα μοναστήρια της Ανατολής; Μέχρι πότε; Ήδη έσωθεν και έξωθεν αρχίζει να κτυπιέται και το Άγιον Όρος με προγράμματα και ννοτροπίες ξένα από το ασκητικό πνεύμα των αυστηρών μοναχικών θεσμών.

Τα μοναστήρια του Άθωνα πάντως, πέρα από τις οργανωμένες κάποτε και σκόπιμες συκοφαντικές εκστρατείες και τα κάποια προσωρινά ανθρώπινα και μεμονωμένα προβλήματα, παραμένουν φωτοδείκτες πολλών. Δίνουν νόημα και πνοή σε νέους, που νωρίς έχουν κορεσθεί, μέσα σ’ ένα κόσμο άτονο, που έχασε τον σκοπό του και χάθηκε στις συμβατικότητες, την ανεμελιά και την οκνηρία μιας μαραμένης ζωής, που κάνει τους ανθρώπους απομονωμένους, διχασμένους, παράνομους, ψυχασθενείς και τελικά αξιολύπητους.

Ο αγιορείτικος μοναχισμός με ταπείνωση συνεχίζει την ανοδική πορεία του, παρακολουθώντας με άφατο πόνο ψυχής το παραχάραγμα της νεοελληνικής ταυτότητος. Ο πιστός λαός με την καλοδιάθετη και φιλαλήθη ψυχή τελικά γνωρίζει να ξεδιαλέγει το ατόφιο από το σκάρτο, γνωρίζει τον καλό ποιμένα, τον δάσκαλο και τον οδηγό του. Οι παρασυρμοί του ελπίζουμε είναι πρόσκαιροι. Η λαχτάρα της ψυχής του για την αλήθεια και το αδούλωτο πνεύμα του δεν θ’ αφήσει την ειλικρίνειά του δίχως πληροφόρηση και ανάπαυση. Οι δυσκολίες των καιρών ας συντονίζουν τις προσπάθειες όλων, καθώς οι παρόντες κίνδυνοι κάνουν τους μοναχούς ν’ αυξάνουν τις προσευχές τους. Αυτό είναι το μήνυμα του Αγίου Όρους σε όλους τους αγαπητούς προσκυνητές του. Μήνυμα μαθητείας στην Ελληνορθόδοξη Παράδοση, ταπεινώσεως, προσευχής και αγάπης.

περιοδικό ΠΡΩΤΑΤΟΝ, τεύχος 123