Ωστόσο μερικές χώρες έχουν κάνει πολύ σημαντικότερη πρόοδο από άλλες στην προστασία παιδιών και ενηλίκων από το παθητικό κάπνισμα στο σπίτι. Την μεγαλύτερη έχουν κάνει Αγγλία και Ιρλανδία, ενώ ακριβώς το αντίθετο συμβαίνει στην Ελλάδα. Στη χώρα μας οι περισσότεροι δεν θέτουν τέτοιου είδους περιορισμούς.
Η έρευνα διεξήχθη σε 12 ευρωπαϊκές χώρες. Η Ελλάδα ήταν στην τελευταία θέση, αφού το κάπνισμα επιτρέπεται σε περισσότερα από τα μισά σπίτια. Σε Ρουμανία, Βουλγαρία και Ισπανία το ίδιο γίνεται σε περισσότερα από τέσσερα στα δέκα σπίτια. Στην Αγγλία, όμως, απαγορεύεται ρητώς στο σχεδόν 85% των σπιτιών.
Οι ερευνητές λένε πως τα ευρήματα αυτά είναι ενθαρρυντικά, αλλά η πρόοδος είναι πολύ αργή. Σημειώνουν, δε, πως μολονότι λαμβάνονται μέτρα για το κάπνισμα σε δημόσιους χώρους, οι ιδιωτικοί χώροι παραμένουν σε πολλές περιπτώσεις «ζώνες καπνίσματος». Αυτό όμως ενέχει σοβαρούς κινδύνους για τους μη καπνιστές που ζουν μαζί με όσους καπνίζουν.
Τα νέα ευρήματα δημοσιεύονται στην ιατρική επιθεώρηση ERJ Open Research. Όπως γράφουν οι ερευνητές, την περίοδο 2017-2018 ρώτησαν περίπου 1.000 εθελοντές από κάθε χώρα κατά πόσον απαγόρευαν ή επέτρεπαν το κάπνισμα στο σπίτι. Η ερώτηση αφορούσε τους εσωτερικούς χώρους και όχι τα μπαλκόνια, τους κήπους και άλλους υπαίθριους χώρους.
Οι εθελοντές είχαν ηλικία 15 ετών και άνω. Το δείγμα από κάθε χώρο ήταν αντιπροσωπευτικό του γενικού πληθυσμού της.
Τα ευρήματα
Όπως διαπίστωσαν οι ερευνητές, το 70,2% των εθελοντών έμεναν σε σπίτι στο οποίο απαγορευόταν το κάπνισμα. Άλλο ένα 17,5% είχαν σπίτι όπου το κάπνισμα απαγορευόταν εν μέρει.
«Οι χώρες στη βόρεια Ευρώπη έχουν περισσότερα σπίτια όπου απαγορεύεται εντελώς το κάπνισμα. Στην ανατολική Ευρώπη και στις λιγότερο πλούσιες χώρες απαγορεύεται συχνότερα εν μέρει. Αυτό σημαίνει πως επιτρέπεται σε συγκεκριμένους χώρους ή σε ορισμένες περιστάσεις», εξήγησε η επικεφαλής ερευνήτρια Dr. Olena Tigova, από το Καταλονικό Ινστιτούτο Ογκολογίας, στη Βαρκελώνη.
Ανά χώρα, τα ποσοστά (από το υψηλότερο στο χαμηλότερο) των σπιτιών όπου απαγορευόταν το κάπνισμα ήταν:
- Αγγλία: 84,5%
- Ιρλανδία: 79,4%
- Λετονία: 78,9%
- Ιταλία: 75,8%
- Γερμανία: 75%
- Πορτογαλία: 74%
- Πολωνία: 69,6%
- Γαλλία: 65,1%
- Ισπανία: 57,6%
- Βουλγαρία: 56,6%
- Ρουμανία: 55,2%
- Ελλάδα: 44,4%
Ποιοι παράγοντες παίζουν ρόλο
Οι ερευνητές εξέτασαν επίσης ποιοι παράγοντες μπορεί να επηρεάσουν την απαγόρευση του καπνίσματος στο σπίτι. Όπως διαπίστωσαν, η ύπαρξη νυν ή πρώην καπνιστή στην οικογένεια μείωνε τις πιθανότητες να γίνει το σπίτι ζώνη μη-καπνίσματος. Το ίδιο και η συμβίωση με περισσότερους από έναν καπνιστές.
Στην πραγματικότητα, όσοι ζουν με έναν καπνιστή έχουν 30% λιγότερες πιθανότητες να απαγορευτεί το κάπνισμα στο σπίτι τους. Το ποσοστό αυτό φτάνει στο 42% όταν οι καπνιστές είναι δύο ή περισσότεροι.
Ορισμένοι άλλοι παράγοντες, όμως, αύξαναν τις πιθανότητες να απαγορεύεται το κάπνισμα στο σπίτι. Οι παράγοντες αυτοί ήταν:
- Το φύλο (οι γυναίκες ήταν πιθανότερο να το απαγορεύουν)
- Η ηλικία (τα σπίτια των ηλικιωμένων είναι συχνότερα χώροι απαγόρευσης)
- Το υψηλό μορφωτικό επίπεδο
- Η ύπαρξη παιδιών στην οικογένεια
Αξιοσημείωτο είναι επίσης το γεγονός ότι στο σχεδόν 13% των σπιτιών χωρίς καπνιστές, επιτρέπεται στους επισκέπτες να καπνίζουν στους εσωτερικούς χώρους. Και πάλι όμως το ποσοστό παρουσιάζει τεράστια διακύμανση από χώρα σε χώρα.
Ειδικότερα, το σχεδόν 93% των μη καπνιστών στην Αγγλία δεν επιτρέπουν σε κανέναν να καπνίζει στο σπίτι τους. Στην Ελλάδα όμως μόνο το 51,4% των μη καπνιστών κάνει το ίδιο.
