Η Πληροφορική θεωρείται κατεξοχήν ανδρικό επάγγελμα, ωστόσο το πρώτο πρόγραμμα υπολογιστών επινοήθηκε από μια γυναίκα: την Άντα Λάβλεϊς, κόρη του Λόρδου Βύρωνα, που γεννήθηκε 10 Δεκεμβρίου του 1815, πριν από 201 χρόνια. Θεωρείται μια από τις σημαντικότερες πρωτοπόρες και οραματίστριες της εποχής της Πληροφορικής. Σχεδόν 100 χρόνια πριν από την ανακάλυψη του πρώτου λειτουργικού προγραμματιζόμενου υπολογιστή, του Ζ3, το 1941, από τον γερμανό μηχανικό Κόνραντ Τσούζε, η νεαρή Βρετανή Άντα Λάβλεϊς ανέπτυσσε το πρώτο πρόγραμμα υπολογιστή.
Η Πληροφορική θεωρείται κατεξοχήν ανδρικό επάγγελμα, ωστόσο το πρώτο πρόγραμμα υπολογιστών επινοήθηκε από μια γυναίκα: την Άντα Λάβλεϊς, κόρη του Λόρδου Βύρωνα, που γεννήθηκε 10 Δεκεμβρίου του 1815, πριν από 201 χρόνια. Θεωρείται μια από τις σημαντικότερες πρωτοπόρες και οραματίστριες της εποχής της Πληροφορικής. Σχεδόν 100 χρόνια πριν από την ανακάλυψη του πρώτου λειτουργικού προγραμματιζόμενου υπολογιστή, του Ζ3, το 1941, από τον γερμανό μηχανικό Κόνραντ Τσούζε, η νεαρή Βρετανή Άντα Λάβλεϊς ανέπτυσσε το πρώτο πρόγραμμα υπολογιστή.
Η ενθουσιώδης μαθηματικός γεννήθηκε στις 10 Δεκεμβρίου του 1815. Ήταν καρπός του εφήμερου γάμου του άγγλου ποιητή και σημαντικού φιλέλληνα Λόρδου Βύρωνα με την βαρώνη Άννα Μίλμπανκ. Λίγο μετά τη γέννησή της, οι γονείς της χώρισαν. Η Λάβλεϊς δεν γνώρισε ποτέ τον πατέρα της. Εντούτοις στον διάσημο πατέρα της οφείλεται το ότι ήδη σε νεαρή ηλικία θεωρούνταν «μια από τις πιο εντυπωσιακές προσωπικότητες της ρομαντικής εποχής», αναφέρει η βιογράφος Ντόροθι Στάιν. Η μητέρα της Άντα λάτρευε επίσης τα μαθηματικά και τη φυσική και έδωσε στην κόρη τα κατάλληλα εφόδια, προικίζοντάς την με το ερευνητικό ενδιαφέρον για τις επιστήμες.
Η επαφή με τον Μπάμπατζ
Σε μια εποχή που σε γυναίκες δεν επιτρέπονταν καν η είσοδος σε βιβλιοθήκες με επιστημονική βιβλιογραφία, η Λάβλεϊς διατηρούσε στενές επαφές με εξέχοντες διδασκάλους της εποχής. Στα σαλόνια του Λονδίνου γνώρισε πολλά και γνωστά ονόματα των επιστημών. Σε ηλικία μόλις 17 ετών γνώρισε τον Τσαρλς Μπάμπατζ, φιλόσοφο, αστρονόμο και μαθηματικό, μέλος της Βασιλικής Κοινότητας και καθηγητή Μαθηματικών στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ. Τα επόμενα χρόνια συνεργάστηκε στενά μαζί του και αυτό συνέβαλε στην μετέπειτα φήμη της.
Το 1833 ο Τσαρλς Μπάμπατζ άρχισε να αναπτύσσει τα σχέδιά του για την Αναλυτική Μηχανή (Analytical Engine), ένα σχέδιο μηχανικού υπολογιστή, που αποτέλεσε σημαντικό βήμα στην ιστορία των υπολογιστών. Ο επιστήμονας πειραματιζόταν επί μιας μηχανικής διαδικασίας υπολογισμού των λεγόμενων αριθμών Μπερνούλι που χρησιμοποιούνται σε τριγωνομετρικούς υπολογισμούς στην αεροπλοΐα και τη ναυσιπλοΐα.
Αν και ο Μπάμπατζ επινόησε διάφορα σχέδια, η μηχανή δεν κατασκευάστηκε ποτέ, «η Αναλυτική Μηχανή υπήρξε μόνον στα χαρτιά», εξηγεί η Ντορίν Χάρτμαν, επιμελήτρια της έκθεσης «Εν αρχή ην η Άντα – γυναίκες στην ιστορία της Πληροφορικής». Στην έκθεση στο Παντερμπόρν της Γερμανίας, η οποία διαρκεί μέχρι τον Ιούλιο, η Λάβλεϊς τιμάται ως η πρώτη προγραμματίστρια του κόσμου.
Η Λάβλεϊς και η Αναλυτική Μηχανή
Προφανώς ο μηχανικός υπολογιστής του Μπάμπατζ θα είχε χαθεί στο χρονοντούλαπο της ιστορίας, εάν η Λάβλεϊς δεν είχε εντοπίσει και αναδείξει τη σημασία της ανακάλυψης. Τα σχόλια και οι υπολογισμοί της μαθηματικού κατέστησαν σαφές ποιες δυνατότητες είχε η μηχανή, όχι μόνον για μαθηματικούς υπολογισμούς αλλά και για πολύπλοκες μουσικές συνθέσεις, εξηγεί η Ντορίν Χάρτμαν. Tο 1843 η Λάβλεϊς ανέπτυξε έναν αλγόριθμο για την Αναλυτική Μηχανή, χρησιμοποιώντας διαδικασίες προγραμματιστών οι οποίες παραμένουν επίκαιρες και σήμερα. «Την ώρα που ο Μπάμπατζ έβλεπε στον μηχανικό υπολογιστή του απλώς μια αριθμομηχανή, η Άντα διέβλεπε ήδη τις δυνατότητες μιας γενικότερης και πιο σφαιρικής χρήσης των υπολογιστών».
Η αναγνώριση για το έργο της ωστόσο ήρθε μετά θάνατον. Η Αναλυτική Μηχανή δεν έγινε ποτέ πραγματικότητα. Μόλις το 1953, 100 και πλέον χρόνια αργότερα, δημοσιεύτηκε εκ νέου η έρευνά της, προκαλώντας το ενδιαφέρον του επιστημονικού κόσμου. Τη δεκαετία του 1970 μια γλώσσα προγραμματισμού πήρε το όνομά της (Ada).
Στην προσωπική της ζωή η Λάβλεϊς δεν φαίνεται να γνώρισε ποτέ την ευτυχία. Παντρεύτηκε σε ηλικία 19 ετών και απέκτησε τρία παιδιά.
Η Άντα, εκτός από τον Μπάμπατζ, διατηρούσε επίσης επαφές με τον Χουίτστον (Wheatstone), τον Φάραντεϊ (Faraday), τον Ντίκενς (Dickens) και τον Μπριούστερ (Brewster). Παρά την ενασχόλησή της με τις επιστήμες, τη μουσική, την ανατροφή των παιδιών της, η υγεία της δεν είναι καλή. Το 1852 και ύστερα από υπόδειξη των γιατρών της, υφίσταται αφαίμαξη, από την οποία τελικά και πεθαίνει (η πραγματική αιτία ήταν καρκίνος της μήτρας). Ήταν μόνο τριάντα έξι ετών. Η σορός της, με δική της επιθυμία, ενταφιάζεται στο Νότιγχαμ, πλάι σε αυτή του πατέρα της.
Η συνεισφορά της αναγνωρίστηκε όταν το 1980 το Υπουργείο Αμύνης των ΗΠΑ παρουσίασε μια γλώσσα προγραμματισμού, την οποία και ονόμασε Ada προς τιμή της. Επίσης, η Βρετανική Εταιρεία Πληροφορικής απονέμει κάθε χρόνο μετάλλιο με το όνομά της.
Ήδη σε παιδική ηλικία ήταν εξαιρετικά φιλάσθενη και παρέμενε κλινήρης για μεγάλο χρονικό διάστημα. Πέθανε σε ηλικία μόλις 36 ετών.
http://physics4u.gr/
