Ένας λάκκος πλάτους 200 στρεμμάτων, σχεδόν 90 μέτρων βάθους στα υψίπεδα Γιάνα της Σιβηρίας, γνωστός ως «Κρατήρας Μπαταγκάικα», επεκτείνεται ταχύτερα από το αναμενόμενο λόγω της κλιματικής αλλαγής.

Ο λεγόμενος «Πύλη της Κόλασης», ο Κρατήρας Μπαταγκάικα, σχηματίστηκε για πρώτη φορά όταν το λιώσιμο του μόνιμα παγωμένου υπεδάφους εντός της σιβηρικής τούνδρας άρχισε να απελευθερώνει τόνους προηγουμένως παγωμένου μεθανίου, ενός ισχυρού αερίου του θερμοκηπίου, στην ατμόσφαιρα της Γης.

Νέα έρευνα αποκαλύπτει ότι ο ρυθμός μεθανίου και άλλων αερίων άνθρακα που απελευθερώνονται καθώς βαθαίνει ο κρατήρας έχει φτάσει μεταξύ 4000 και 5000 τόνους ετησίως.

Τα ευρήματα, σύμφωνα με τον επικεφαλής της μελέτης, «αναδεικνύουν το πόσο γρήγορα συμβαίνει η υποχώρηση του μόνιμου παγετού». 

Προειδοποιεί ότι ο κρατήρας είναι πιθανό να απελευθερώσει σύντομα όλο το υπόλοιπο αέριο του θερμοκηπίου που έχει απομείνει. 

Κλιματική αλλαγή: Συχνότερες και εντονότερες οι φυσικές καταστροφές, όπως οι πλημμύρες στη Βραζιλία

Ο Alexander Kizyakov, ο κύριος συγγραφέας της μελέτης, εργάστηκε με δώδεκα άλλους ερευνητές στη νέα μελέτη, που δημοσιεύτηκε αυτό το μήνα στο περιοδικό Geomorphology.

Ο Kizyakov και οι συνεργάτες του ανακάλυψαν ότι ο κρατήρας έχει σχεδόν φτάσει στο βράχο, που σημαίνει ότι ο «μόνιμος παγετός» έχει λιώσει σχεδόν ολοκληρωτικά.   

Η ομάδα μπόρεσε να αναπτύξει ένα τρισδιάστατο μοντέλο για το πώς ο  «μόνιμος παγετός» έχει υποχωρήσει κατά τη διάρκεια της επί δεκαετίες κατάρρευσης του χρησιμοποιώντας δεδομένα ευρείας εμβέλειας από μια ποικιλία ανεξάρτητων πηγών.  

Η τηλεπισκόπηση υψηλής ανάλυσης, που συλλέχθηκε τόσο από δορυφορικά δεδομένα όσο και μέσω πτήσεων drone πάνω από το Μπαταγκάικα, συνδυάστηκε με δείγματα μόνιμου παγετού και άλλα δείγματα εδάφους σε επιτόπιες αποστολές το 2019 και το 2023. 

Η παραπάνω διαδικασία και η μεταβίβαση των ευρημέτων σε ειδικά υπολογιστικά μοντέλα, τους βοήθησε να χαρτογραφήσουν και να προβλέψουν το λιώσιμο της υποκείμενης γεωλογικής δομής του μόνιμου παγετού για να καταλάβουν πόσα και ποια υλικά ξεπαγώνουν μέσα του και στη συνέχεια τι απελευθερώνεται, είτε στον υδροφόρο ορίζοντα είτε στην ατμόσφαιρα. 

Τα αποτελέσματα αποκάλυψαν, όπως  είπε ο Kizyakov στο Popular Science, «πόσο δυναμικά αλλάζουν οι μορφές εδάφους στις περιοχές με μόνιμο παγετό». 

Ο Nikita Tananaev, ερευνητής στο Ινστιτούτο Melnikov Permafrost στο Γιακούτσκ, ο οποίος δεν συνέβαλε στη νέα έρευνα, σημείωσε ότι αυτή η διαρροή από τον κρατήρα αλλάζει μόνιμα τα κοντινά οικοσυστήματα.

«Αυτό θα οδηγήσει σε σημαντικές αλλαγές στον οικότυπο του ποταμού και η επίδραση του ιζήματος που διαφεύγει από την καθίζηση [του κρατήρα Μπαταγκάικα] φαίνεται ακόμη και στον ποταμό Γιάνα, τον σημαντικότερο ποταμό στη γύρω περιοχή», είπε ο Tananaev.