H σωτηρία της ψυχής είναι αιώνες τώρα το ζητούμενο των θεοσεβούμενων. Η σωτηρία του μυαλού ενδέχεται να γίνει τους επόμενους αιώνες το αντίστοιχο των… τεχνοκρατών. Όχι όμως μεταφορικά, σε αυτή την περίπτωση, αλλά κυριολεκτικά. Ο τρόπος με τον οποίο θα μπορούσε να γίνει κάτι τέτοιο παραπέμπει σε σενάριο τύπου… Matrix, ωστόσο εδώ δεν πρόκειται για επιστημονική φαντασία, αλλά για άκρως ρεαλιστική πιθανότητα.

Η εταιρεία Y Combinator, η οποία λειτουργεί ως επιταγχυντής start-ups, είναι γνωστή για τις πρωτοποριακές εταιρείες που βάζει υπό τη σκέπη της, αλλά το νέο «πουλέν» της δεν είναι σαν τα υπόλοιπα. Έχει έρθει κατευθείαν από το… μέλλον.

Η αμερικανική Nectome, που ιδρύθηκε το 2016 από ερευνητές του Πανεπιστημίου ΜΙΤ, υπόσχεται να κάνει στο μέλλον «back up» τον ανθρώπινο εγκέφαλο, δημιουργώντας ψηφιακό αντίγραφό του, με ορίζοντα την «αθανασία» του.

«Και αν σας λέγαμε ότι θα μπορούσαμε να κρατήσουμε αντίγραφο του μυαλού σας;». Αυτή η ερώτηση θα συνοψίζει την ουσία στην παρουσίαση του project που θα κάνει την επόμενη ενδομάδα ο συνιδρυτής της Nectome, Ρόμπερτ Μακιντάιρ.

«Στόχος μας είναι να διατηρήσουμε τον εγκέφαλο σας ώστε να παραμείνουν άθικτες όλες οι αναμνήσεις σας: από το αγαπημένο σας βιβλίο έως τα συναισθήματα για μια μηλόπιτα ή ένα δείπνο με τους αγαπημένους φίλους και την οικογένεια. Πιστεύουμε ότι μέσα στον αιώνα που ζούμε θα μπορέσουμε να χρησιμοποιήσουμε αυτά τα δεδομένα προκειμένου να επαναφέρουμε τη συνείδησή σας», αναφέρεται στην ιστοσελίδα της εταιρείας.

Η ιδέα είναι η συντήρηση εγκεφάλου μέσω μιας διαδικασίας ταρίχευσης υψηλής τεχνολογίας. Σε πρώτο στάδιο η εταιρεία σχεδιάζει τη δυνατότητα κρυοσυντήρησης του εγκεφάλου με μια καινοτόμο διαδικασία «υαλοποίησης» και, στη συνέχεια, τη «αντιγραφή» του περιεχομένου του, ώστε να αποθηκευθεί σε κάποιον απομακρυσμένο υπολογιστή.
Μέχρι στιγμής έχουν γίνει επιτυχείς δοκιμές του πρώτου σταδίου, δηλαδή της κρυοσυντήρησης, στον εγκέφαλο ενός κουνελιού το 2016 και ενός χοίρου το 2018!

Εφόσον έχει γίνει η αρχική ταρίχευση θα αφαιρείται ο εγκέφαλος και θα μεταφέρεται στα εργαστήρια της Nectome όπου θα παγώνει στους -122 βαθμούς! Με αυτό τον τρόπο ο εγκέφαλος παγώνει, αλλά δεν μαζεύει κρυστάλλους, και θα μπορεί να διατηρηθεί για εκατοντάδες χρόνια με τους νευρώνες ανέπαφους, όπως έχουν δείξει τα πειράματα στα ζώα.

Η Nectome έχει λάβει μεγάλη ομοσπονδιακή χρηματοδότηση και συνεργάζεται με τον Έντουαρντ Μπόιντεν, νευροεπιστήμονα του ΜΙΤ, η τεχνική του οποίου για τη διατήρηση εγκεφάλου χοίρου κέρδισε πρόσφατα επιστημονικό έπαθλο ύψους 80.000 δολαρίων.

Στην όλη ιστορία βέβαια υπάρχει ένα… μειονέκτημα. Η συγκεκριμένη τεχνική απαιτεί τη θανάτωση του πελάτη!

Για να υλοποιηθεί η διαδικασία υαλοποίησης του εγκεφάλου, προκειμένου ο τελευταίος να συντηρηθεί καλά για πολλά χρόνια, έως ότου έχει πια αναπτυχθεί μια αποτελεσματική μέθοδος «upload» του περιεχομένου του σε υπολογιστή (και άρα να ελπίζει κανείς σε μια «αναγέννηση» του εαυτού του), θα πρέπει η διαδικασία κρυοσυντήρησης να πραγματοποιηθεί τη στιγμή του θανάτου ή μάλλον η ίδια η διαδικασία να αποτελεί την αιτία του θανάτου.

Αυτό οφείλεται στο ότι η κυκλοφορία του αίματος του πελάτη-θύματος θα πρέπει να αντικατασταθεί με χημικές ουσίες που θα διατηρήσουν άθικτη τη νευρωνική δομή του εγκεφάλου του (νεκρού) πλέον ατόμου.

Με λίγα λόγια, η εταιρεία θα «σκοτώνει» τον πελάτη υποσχόμενη να τον αναγεννήσει στο μέλλον, αλλά προς το παρόν δεν έχει αναπτύξει κάποια πραγματικά αξιόπιστη μέθοδο για να αντιγράψει το «λογισμικό» του εγκεφάλου, δηλαδή το νου του.

Η Nectome δήλωσε ότι ευελπιστεί ότι κάπου το 2024 θα έχει αναπτύξει μια μέθοδο που θα επιτρέπει την πλήρη ψηφιακή προσομοίωση ενός «βιολογικού νευρωνικού δικτύου» και το «ανέβασμα» του (upload) σε υπολογιστή. Ωστόσο ένα νευρωνικό δίκτυο απέχει πολύ από ένα ολόκληρο εγκέφαλο, πολύ περισσότερο από ένα ολοκληρωμένο νου που αλληλεπιδρά με τον κόσμο και έχει αυτοσυνειδησία.

Επιπλέον η εταιρία διευκρίνισε ότι -αντίθετα με άλλες προσπάθειες κρυογονικής- δεν αποσκοπεί στο να επαναφέρει στη ζωή τον ίδιο τον εγκέφαλο του πεθαμένου (δηλαδή το hardware του), αλλά να αποθηκεύσει ψηφιακά τις μνήμες του (δηλαδή το software του).

Ακούγεται ως καθαρή τρέλα, αλλά μόνο ως τέτοια δεν αντιμετωπίζεται από την επιστημονική κοινότητα. Εκτός από τον οργανισμό Y Combinator, που λειτουργεί ως θερμοκοιτίδα υποστήριξης νεοφυών επιχειρήσεων (στο παρελθόν έχει στηρίξει γνωστά πλέον ονόματα, όπως το Dropbox και η AirBnB), η Νectome υποστηρίζεται το Εθνικό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας των ΗΠΑ, το οποίο ήδη την επιδότησε με σχεδόν 1 εκατομμύριο δολάρια.

Ουσιαστικά η υπηρεσία θα απευθύνεται μόνο σε ανθρώπους, που βρίσκονται στο τελικό στάδιο της ζωής τους ή πάσχουν από μια ανίατη ασθένεια. «Η διαδικασία ταρίχευσης του εγκεφάλου είναι 100% θανάσιμη. Η εμπειρία του χρήστη θα είναι πανομοιότυπη με την υποβοηθούμενη αυτοκτονία», είπε στο περιοδικό του MIT ο Μακιντάιρ.

Η  εν λόγω διαδικασία της υποβοηθούμενης αυτοκτονίας είναι αυτή τη στιγμή νόμιμη μόνο σε πέντε πολιτείες των ΗΠΑ, μία εκ των οποίων η Καλιφόρνια. Παρ’ όλα αυτά, η Nectome «δοκιμάζει τα νερά» στην αγορά, καλώντας ενδιαφερόμενους να μπουν σε λίστα αναμονής. Η προκαταβολή έχει οριστεί στα 10.000 δολάρια, με δυνατότητα επιστροφής αν κάποιος αλλάξει γνώμη. Μέχρι τώρα, έχουν στηθεί στην… ουρά 25 άτομα!

«Θεωρώ ότι ο εγκέφαλός μου θα ανεβεί στο cloud», είπε στο MIT Technology Review ο Σαμ Άλτμαν, 32χρονος επενδυτής και ένας από τους δημιουργούς του Y Combinator, ο οποίος δηλώνει σίγουρος ότι η ψηφιοποίηση μυαλών θα επιτευχθεί κατά τη διάρκεια της ζωής του.

Για μια μερίδα της επιστημονικής κοινότητας πάντως, η αποθήκευση και η αναζωογόνηση του εγκεφάλου είναι μια ουσιαστικά «δόλια πρόταση». Ο νευροεπιστήμονας του Πανεπιστημίου του ΜακΓκιλ, Μάικλ Χέντρικς, έχει κάνει λόγο για «τεχνηέντως ψευδή ελπίδα, διακινούμενη από τους μετανθρωπιστές», οι οποίοι υπόσχονται την ανάσταση με τρόπους που η τεχνολογία πιθανότατα δεν θα προσφέρει ποτέ.

Είναι ωστόσο κάθετα αντίθετος εξετάζοντας και τη φιλοσοφική πλευρά του θέματος. «Η επιβάρυνση των μελλοντικών γενεών με τις τράπεζες του εγκεφάλου μας είναι απλώς κωμικά αλαζονική. Δεν είναι αρκετά ήδη τα προβλήματα που τους κληροδοτούμε; Ελπίζω οι μελλοντικοί άνθρωποι να απογοητευθούν, μαθαίνοντας ότι οι πλουσιότεροι του 21ου αιώνα ξόδεψαν τα χρήματα και τους πόρους τους προσπαθώντας να ζήσουν για πάντα… πλάι στους απογόνους τους. Θέλω να πω, είναι αστείο, έτσι; Θα μοιάζουν με τους κακούς ενός καρτούν…».

Ο αντίλογος από τον ΜακΙντάιρ είναι η κατ’ αυτόν ανθρωπιστική πτυχή του θέματος. «Αυτή τη στιγμή, όταν μια γενιά ανθρώπων πεθάνει, χάνουμε όλη τη συλλογή τους. Με την αρχειοθέτηση του εγκεφάλου, αυτό θα μπορέσει πιθανότατα να αποτραπεί…».

Αν ευοδωθεί το μεγαλεπήβολο σχέδιο και η τεχνολογία μπορέσει να αξιοποιήσει αυτή την αρχειοθέτηση, ο στόχος είναι να μεταφερθεί ένα μέρος από το περιεχόμενο του εγκεφάλου μας στο (διαδικτυακό) Αποθηκευτικό Νέφος (cloud), ή ακόμα πιο προχωρημένα σε κάποιο ανθρωποειδές ρομπότ…

Και το ερώτημα που προκύπτει είναι, σε τι έφταιξε το… μελλοντικό ρομπότ ώστε να διοχετευθεί στο λογισμικό του το μυαλό π.χ. του Ντόναλντ Τραμπ, ή άλλων κόμικ ηρώων της νυν παγκόσμιας πραγματικότητας;

ΠΗΓΗ: