Γεννήθηκε στην Προύσα της Βιθυνίας της Μ. Ασίας το 1688. Οι γονείς της Γεώργιος και Σωσάνα, ήταν ευσεβείς και φρόντισαν να μεταδώσουν και στην κόρη τους την ευσέβεια και τη βαθειά πίστη στο Θεό. Η μικρή Αργυρή είχε εκδηλώσει νωρίς ασυνήθιστες αρετές και ήταν πρότυπο για όλα τα παιδιά της περιοχής. Μεγάλωνε με παιδεία νουθεσία Κυρίου και ο Θεός την είχε προικίσει επίσης και με θαυμαστή σωματική ομορφιά.
Όλοι την αγαπούσαν και την υπολήπτονταν. Εκτός όμως από το διάβολο, ο οποίος μισεί θανάσιμα τους πιστούς και ενάρετους ανθρώπους. Ενέβαλε ερωτικό πάθος σε κάποιον μουσουλμάνο προύχοντα της πόλεως, ο οποίος την πολιορκούσε με τις ανήθικες προτάσεις του. Της ζητούσε να την παντρευτεί, αφού ασπασθεί το Ισλάμ. Η χριστιανή νέα απέκρουε με επιμονή και υπομονή τις προτάσεις του αλλόθρησκου. Τον διαβεβαίωνε ότι ήταν αδιανόητο να προδώσει την πίστη της στο Χριστό και να ασπασθεί άλλη θρησκεία.
Όταν έγινε 17 ετών οι γονείς της την πάντρεψαν με έναν πιστό και ενάρετο νέο. Το γεγονός αυτό εξόργισε τον μουσουλμάνο και θέριεψε το δαιμονικό πάθος του για εκείνη. Ο διάβολος δεν τον άφηνε να ησυχάσει. Τον οδήγησε μάλιστα σε μια ακραία ενέργεια. Στην περιοχή εκείνη υπήρχε η συνήθεια στους νεόνυμφους, λίγες μέρες μετά το Ιερό Μυστήριο, να ντύνεται η νύφη το νυφικό της φόρεμα και να πηγαίνουν στην εκκλησία να κάμουν Παράκληση στην Παναγία, για να στεριώσει ο γάμος τους.
Μητροπολίτης Πειραιώς: “Ο Κύριος πέθανε για να μας δώσει, από άπειρη αγάπη, την δυνατότητα της Αναστάσεως”
Ο μουσουλμάνος βρήκε την ευκαιρία που ζητούσε. Πήρε μαζί του κάποιους φίλους του μουσουλμάνους και όρμισαν στο ναό, με βρισιές και κατάρες. Συνέλαβαν την νύφη και την οδήγησαν στον τούρκο δικαστή της Προύσας, με την κατηγορία ότι δήθεν είχε υποσχεθεί ότι θα αλλάξει πίστη και θα γίνει μουσουλμάνα. Εδώ πρέπει να διευκρινίσουμε πως η συκοφαντία περί δήθεν υπόσχεσης εξισλαμισμού ήταν συνηθισμένο φαινόμενο στα μαύρα χρόνια της δουλείας. Όποιος τούρκος μισούσε κάποιον χριστιανό τον κατάγγειλε στις αρχές ότι του είχε υποσχεθεί ότι θα γινόταν μουσουλμάνος. Το αποτέλεσμα ήταν είτε ο Χριστιανός να αλλαξοπιστήσει ή θανατωθεί! Αυτό προέβλεπε η σαρία, δηλαδή ο ισλαμικός νόμος! Με αυτόν τον δαιμονικό τρόπο εξισλαμίστηκαν χιλιάδες χριστιανοί.
Ατάραχη και αγέρωχη η Αργυρή απολογήθηκε μπροστά στον τούρκο δικαστή, διαβεβαιώνοντάς τον πως ουδέποτε σκέφτηκε κάτι τέτοιο. Κατάγγειλε δε τον τούρκο ως συκοφάντη. Όμως δεν ήταν εύκολο ραγιάς να βρει το δίκιο τους στα χρόνια εκείνα. Η μαρτυρία των υπόδουλων Χριστιανών δεν λαμβάνονταν υπόψη από τις τουρκικές αρχές. Έτσι και ο τούρκος δικαστής της Προύσας δεν πίστεψε την Αργυρή και γι’ αυτόν την έστειλε να δικαστεί στην Κωνσταντινούπολη.
Το ίδιο και στον ανώτερο δικαστή η νεαρή Χριστιανή Αργυρή στάθηκε με θάρρος μπροστά του και τον διαβεβαίωσε πως «Ουδέποτε σκέφθηκα ή είπα κάτι τέτοιο, να αρνηθώ την πίστη μου. Είμαι Χριστιανή και Χριστιανή θέλω να αποθάνω»! Κατάγγειλε δε τις συκοφαντίες του τούρκου, ο οποίος ήταν παρών και συνέχιζε να ψευδολογεί!
Ο ανώτερος δικαστής δεν την πίστεψε και έδωσε διαταγή να την μαστιγώσουν αλύπητα και να την κλείσουν στη φοβερή και υγρή φυλακή στην περιοχής Χάσκιοϊ. Την ανέκριναν για μέρες και προσπαθούσαν να την πείσουν να αλλαξοπιστήσει και
να παντρευτεί τον τούρκο προύχοντα, για να μην σαπίσει στη φυλακή. Η Αργυρή προτίμησε το δεύτερο. Μάταια οι γονείς της και ο σύζυγός της προσπαθούσαν να την απελευθερώσουν. Ως και στον Σουλτάνο είχαν καταφύγει. Αλλά δυστυχώς οι τούρκοι ήταν αμετάπειστοι.
Οι συνθήκες στη φυλακή ήταν φοβερές. Μαζί της βρισκόταν και πολλές τουρκάλες, καταδικασμένες για βαριά παραπτώματα. Σ’ αυτές έβαλε ο διάβολος πειρασμό να ενοχλούν, να βρίζουν, να χλευάζουν και να χτυπούν την Αργυρή. Εκείνη υπέμεινε τα βασανιστήρια και τους εξευτελισμούς με πρωτοφανή υπομονή. Πίστευε ότι κακοπαθούσε για το Χριστό και αυτό της έδινε κουράγιο και δύναμη. Προσεύχονταν ατέλειωτες ώρες και δοξολογούσε το Θεό για την τιμή που της έκανε να υποφέρει για την αληθινή της πίστη.
Έμεινε φυλακισμένη για 17 ολόκληρα χρόνια. Υπόμεινε τα πάντα για την αγάπη του Χριστού. Το φοβερό μπουντρούμι της φαινόταν παράδεισος, όπου βίωνε την άκτιστη χάρη του Θεού πλουσιοπάροχα. Κάποιος πλούσιος και ευλαβής Χριστιανός έμπορας, ο Μανόλης Κιουρτζίμπασης, αποφάσισε να διαθέσει χρήματα για την απελευθέρωσή της. Εκείνη όταν το πληροφορήθηκε αρνήθηκε κατηγορηματικά την πρότασή του. Προτίμησε να μείνει στη φυλακή, την οποία αποκαλούσε «βασιλικό παλάτι του βασιλέως Χριστού»!
Μητροπολίτης Φθιώτιδος: «Ελεύθερη ζωή η ζωή της Αναστάσεως»
Μετά από λίγες ημέρες, στις 5 Απριλίου 1721, παρέδωσε την αγία της ψυχή στον Νυμφίο Χριστό, που τόσο αγάπησε και πόθησε στη ζωή της. Πριν ξεψυχήσει κοινώνησε των Αχράντων Μυστηρίων κρυφά, κρυμμένα μέσα σε σταφίδα, που της έφερε κάποιος σεβάσμιος γέροντας. Οι Χριστιανοί της Πόλης πήραν το τίμιο σκήνωμά της και το έθαψαν στην περίβολο του Ιερού Ναού Αγίας Παρασκευής στο Χάσκιοϊ. Στις 30 Απριλίου 1725 έγινε ανακομιδή του λειψάνου της, το οποίο βρέθηκε άφθορο να ευωδιάζει. Οι πιστοί το έβαλαν σε πολυτελή λάρνακα και το εναπέθεσαν στο ναό της Αγίας Παρασκευής, με την άδεια του τότε Πατριάρχου Παϊσίου και ορίστηκε να εορτάζεται η μνήμη της στις 30 Απριλίου, την ημέρα της ανακομιδής του λειψάνου της.
Δυστυχώς κατά τα δραματικά γεγονότα του 1955 οι τούρκοι έκαψαν τη λάρνακα και κατέστρεψαν το τίμιο λείψανο, εκτός από ένα μικρό τεμάχιο.
Η αγία Νεομάρυς Αργυρή θεωρείται, και δικαίως, η προστάτης του γάμου, η οποία στηρίζει τους ευσεβείς και ενάρετους συζύγους.
