Η Αγία Αικατερίνη είναι πολύ προσφιλής και αγαπητή στο λαό για το μαρτύριό της, αλλά λίγοι γνωρίζουν την συμβολή της στη σύζευξη των Ελληνικών γραμμάτων με τον Χριστιανισμό.
Η Αγία Αικατερίνη καταγόταν από την Αλεξάνδρεια, είχε πλούσια και ευγενική καταγωγή, με φυσικό κάλλος και μεγάλη μόρφωση.
Σπούδασε σχεδόν όλες τις επιστήμες της εποχής της, φιλοσοφία, ποίηση, ρητορική, ιατρική και μιλούσε πολλές ξένες γλώσες. Γνώριζε Όμηρο, Πλάτωνα, Αριστοτέλη, αρχαίους ποιητές και γενικά όλη τη θύραθεν παιδεία.
Η ομορφιά, η ευφυϊα, η ευγενική καταγωγή, τα πλούτη και η μόρφωση έκαναν την Αικατερίνη περιζήτητη νύφη, εκείνη όμως απέριπτε όλους τους υποψήφιους γαμπρούς γιατί τους θεωρούσε κατώτερούς της.
Οι θρύλοι και οι παραδόσεις που σχετίζονται με το πρόσωπο της Αγίας είναι πολλοί και παρουσιάζουν μεγάλο ενδιαφέρον, όπως π.χ. όταν η μητέρα της έβλεπε πως η κόρη της απέριπτε όλους τους νέους και με το φόβο μήπως μείνει ανύπαντρη, απευθύνθηκε σε έναν άγιο ασκητή της εποχής, τον Ανανία.
Εκείνος της μίλησε για κάποιον νέο πολύ ανώτερό της, απαράμιλλης ομορφιάς, γνώσης και αρετής και κέντρισε με τους λόγους του το ενδιαφέρον της όμορφης και πανέξυπνης νέας. Το βράδυ είδε στον ύπνο της την Παναγία να της φορά στο χέρι δαχτυλίδι και να της συστήνει τον Υιό Της ως τον νέο εκείνο για τον οποίο της μίλησε ο ασκητής. Όταν ξύπνησε είδε έκπληκτη στο χέρι της το δαχτυλίδι που της έδωσε η Παναγία και αυτό στάθηκε η αφορμή να στραφεί προς τον Χριστιανισμό, να εμβαθύνει στη νέα πίστη, να μελετήσει τα Δόγματα, να αγαπήσει με όλη την ύπαρξή της τον Χριστό και να διακηρύττει παντού τη Θεότητά Του.
Όλα αυτά αποτέλεσαν την αφορμή να διωχθεί από τον Έπαρχο της Αιγύπτου Μαξιμίνο. Η Αγία μαρτύρησε, βασανίστηκε στον φοβερό τροχό και μετά από φυλάκιση και πολλές κακουχίες αποκεφαλίστηκε. Το σκήνωμά της, Άγιοι Άγγελοι το μετέφεραν στο όρος Σινά και βρέθηκε τέσσερις αιώνες αργότερα από έναν ασκητή.
Ένα σημαντικό περιστατικό του βίου της ήταν ο διάλογος της Αγίας με πενήντα σοφούς της εποχής τους οποίους είχε καλέσει ο Μαξιμίνος να κάνουν μαζί Της έναν δημόσιο διάλογο σε θέματα πίστεως και να αποστομώσουν την Αγία.
Το αποτέλεσμα αυτής της κουβέντας, ήταν οι πενήντα φιλόσοφοι να πεισθούν από την Αικατερίνη, που αποδείχτηκε πιό σοφή από εκείνους, για την αλήθεια της Χριστιανικής πίστης και την Θεότητα του Χριστού και να ζητήσουν να βαπτισθούν. Αυτό είναι ένα σημαντικό γεγονός που καταξιώνει τον ανθρώπινο λόγο και καταδικάζει κάθε Μανιχαϊστική αντίληψη για την ανθρώπινη γνώση, την Φιλοσοφία και εν γένει την Ελληνική παιδεία.
Ίσως αυτή η μεγάλη αγάπη της Αγίας στα Ελληνικά γράμματα να είναι μια ακόμη αιτία για την αγάπη που τρέφει ο λαός μας στο πρόσωπό της, ώστε να χτίζει παντού εκκλησιές στη χάρη της.
